Middeleeuws Brugge en zijn voorhavens.
Een landschapsarcheologische bijdrage tot het Zwindebat.
In het kader van mijn vervolgonderzoek naar de geschilderde kaart van Pourbus wil ik tijdens de Week van de Zwinstreek 2018 het geschilderde laatmiddeleeuwse landschap verkennen. Overdag fiets ik door de streek met de 16e eeuwse kaart als leidraad. ’s Avonds zoek ik onderdak bij een ‘gastheer’ waar ik – in ruil voor kost en inwoon – een lezing over mijn onderzoek voor zijn gasten verzorg. Een concept dat het midden houdt tussen rondreizende middeleeuwse troubadours en huiskamerconcerten.
IK ZOEK Gastheren in de rechthoek tussen Brugge, Blankenberge, Biervliet en Breskens. Afhankelijk van het aantal aanmeldingen en hun geografische spreiding zal ik vervolgens een route opstellen doorheen het gebied. Gastheren engageren zich te voorzien in:
- Kost en inwoon voor de spreker
- Laptop en mogelijkheid tot projectie op een groter beeld
- Een publiek. Gastheren staan vrij de hun plaatsen te vullen en promoten. Eén mogelijke optie is alleszins het openstellen als activiteit op de website van de Week van de Zwinstreek.
IK BIED een lezing over mijn voorbije en huidige onderzoek in de Zwinstreek. Daarbij ga ik vooral in op de middeleeuwse geschiedenis, landschap en archeologie van de regio. Ook de locatie van waar we ons die avond bevinden kan aan bod komen.
Bent u geïnteresseerd om Gastheer te zijn tijdens mijn troubadourstocht doorheen het Zwin? Stuur dan vóór 1 augustus een mailtje naar Jan.Trachet@UGent.be
Het middeleeuws havengebied van het Zwin is een dynamisch landschap dat eeuwenlang beïnvloed is door de interactie tussen natuur en mens. De brede zeearm van het Zwin maakte niet enkel van Brugge een economische en culturele metropool, maar kreeg er op zijn oevers ook een ketting van bloeiende voorhavens bij. Na 1500 waren de economische hoogdagen van Brugge en zijn voorhavens voorbij, verlandde het middeleeuwse havencomplex en bleven historici en archeologen achter met een rits ‘verloren dorpen’.
Al bijna 150 jaar wordt het onderzoek naar de verbinding van Brugge met de zee en de verdwenen dorpen aangevoerd door historici en bodemkundigen, terwijl de bijdrage van archeologen eerder beperkt is geweest. De laatste decennia echter heeft de landschapsarcheologie het potentieel van non-invasieve methodes aangetoond. Een combinatie van traditionele en nieuwe non-destructieve prospectietechnieken beloven een brede en waardevolle archeologische dataset aan te leveren, die tot een beter begrip van de evolutie van het Zwingebied kan leiden.
1. De exacte locatie, morfologie en kwaliteit van bewaring van de verdwenen Zwinhavens detecteren. 2. Een interdisciplinaire studie naar de historische en landschappelijke ontwikkeling en regressie van het havengebied tussen Brugge en de Zwinmonding. 3. Ontwikkelen en evalueren van een geïntegreerde methodologie om dergelijke afgedekte landschappen te onderzoeken.
Op deze website kunt u de verschillende methodes en sites ontdekken. Zodra de resultaten beschik- en publiceerbaar zijn, wordt ook de website aangevuld.
Primaire bronnen
secundaire bronnen
Cartografisch materiaal
CAI
Zwindebat
...
Luchtfoto’s
LiDAR
DHM-Vlaanderen
Electromagnetische inductie
Magnetometers
Ruimtelijke analysetechnieken
Relevante patronen
Hoge-precisie prospectie
Unmanned Aerial Vehicle
Drone
Microtopografie
DTM
Ommelopers
Stadsrekeningen
Kerkrenten
GIS
Bioturbatie
Uitzeven
GIS-analyse
Petrografie
Herkomstbepaling
Hanze
zand
zegelmatrijs
munten
DGPS
Hoge precisie
Damse Vaart
Duiksurvey
VAKGROEP ARCHEOLOGIE
Jan Trachet
Dr. Jeroen De Reu
Dr. Roland Dreesen
Prof. Dr. Wim De Clercq
VAKGROEP BODEMBEHEER
Samuël Delefortrie
Prof. Dr. Marc Van Meirvenne
VAKGROEP GESCHIEDENIS
Kristof Dombrecht
Ward Leloup
Prof. Dr. Erik Thoen
Prof. Dr. Jan Dumolyn
Contact
Sint-Pietersnieuwstraat 35
9000 Gent
09/331 01 55
http://ugent.academia.edu/JanTrachet
https://biblio.ugent.be/person/802001382789